Zuurdesembrood gezond? Jazeker! Dit is waarom.

Naast dat zuurdesembrood vooral heel lekker is, is zuurdesembrood ook heel gezond. Er zijn veel bewezen gezondheidsvoordelen aan zuurdesembrood gekoppeld. Ik heb zoveel mogelijk gezondheidsvoordelen hieronder omschreven, maar mocht je nog een aanvulling hebben, laat het dan gerust weten!

Ambachtelijk brood met 3 ingrediënten zonder toevoegingen

Om te beginnen wordt zuurdesembrood al duizenden jaren gemaakt. Het schijnt dat het bakken van zuurdesem teruggaat naar het oude Egypte. Het eerste zuurdesembrood werd waarschijnlijk 3.000 jaar voor Christus gebakken. Ongelooflijk hè! Zuurdesembrood is ambacht. Het wordt gemaakt met slechts 3 ingrediënten: water, bloem en zout. Wanneer je tegenwoordig in de supermarkt of zelfs bij de bakker je brood koopt, dan zitter er wel meer dan 10 ingrediënten in je brood. Al die toevoegingen, zoals suiker, maar ook stoffen om de smaak en de houdbaarheid te verbeteren, zijn niet per se gezond.

Natuurlijk fermentatieproces met vele voordelen

Het fermentatieproces van zuurdesembrood heeft zelfs meerdere voordelen!

Ter verduidelijking: fermentatie is een rustig proces waarbij de wilde gisten en melkzuur- en azijnzuurbacteriën in het deeg de suikers ‘opeten’ en vervolgens omzetten naar koolstofdioxide (de scheikundige afkorting is: CO2). Er gebeuren daardoor 3 dingen:

• het brood rijst (= wordt groter en luchtiger)
• de structuur van het deeg verandert (door de luchtbubbels van CO2 die in het deeg ontstaan)
• de typische zuurdesemsmaak ontstaat

1. Glycemische index (GI) is laag

In brood zitten koolhydraten. Zo ook in zuurdesembrood. Maar hoe snel die koolhydraten worden worden afgebroken en vervolgens als glucose worden opgenomen in het lichaam is een stuk langzamer dan de meeste mensen denken. De snelheid wordt aangegeven als de ‘glycemische index’, oftewel de GI. Dit is vooral bij mensen met diabetes een belangrijke factor om op te letten. Als een voedingsmiddel een hoge GI heeft en dus snel wordt opgenomen, dan geeft dat een piek in hun bloedsuikerspiegel. Omdat het doel juist is om de bloedsuikerwaardes zo stabiel mogelijk te houden, zullen diabetici minder voedingsmiddelen eten met een hoge GI. In de volksmond wordt ook wel gesproken over snelle- en langzame koolhydraten. De waarde van een voedingsmiddel ligt tussen de 0 en 100 GI. Daarbij heb je de volgende onderverdeling:

• < 55 = Lage GI
• 55 – 70 = Matige GI
• > 70 = Hoge GI

De GI-waarde van zuurdesembrood valt, afhankelijk van het recept, onder de 55. De koolhydraten worden dus langzaam afgebroken en langzaam opgenomen door het lichaam. Door het mooie fermentatieproces van zuurdesembrood worden de aanwezige koolhydraten al voor een deel afgebroken. Bovendien zorgen de aanwezigheid van de melk- en azijnzuurbacteriën voor een langzamere opname. Het duurt dus een stukje langer om het brood te verteren en uiteindelijk de stoffen op te laten nemen door het lichaam.

Op de website van het Voedingscentrum staat meer informatie over de glycemische index.

2. Je zit langer vol van zuurdesembrood

Als je zuurdesembrood eet, zit je daar best lang van vol. Ikzelf kan op 2 sneetjes echt een hele middag teren. Dat komt doordat zuurdesembrood langzaam wordt verteert in je maag. De aanwezige stoffen die ontstaan tijdens het fermentatieproces zorgen daarvoor. Bovendien, als je volkoren zuurdesembrood eet, bevat het brood nog een stuk meer vezels. Vezels in zuurdesembrood zorgen ervoor dat het brood (nog) langzamer wordt verteert/afgebroken. Je zult dus tussentijds minder honger hebben en dus minder eten. Nog een reden waarom zuurdesembrood gezond is dus!

3. Minder gluten (en zelfs glutenvrije opties)

Tijdens het fermentatieproces worden de gluten in het deeg voor een deel afgebroken. Zuurdesembrood bevat in verhouding minder gluten dan een gewoon brood. Doordat de gluten al deels zijn afgebroken, is het gemakkelijker te verteren. Afhankelijk van de mate van intolerantie kunnen sommige mensen met een glutenintolerantie wel zuurdesembrood eten.

Goed om te weten: er bestaan glutenvrije zuurdesembrood. Deze worden gemaakt van bijvoorbeeld amandelmeel, rijstmeel of andere glutenvrije meelsoorten.

4. Meer mineralen

Nog zo’n mooi gezondheidsvoordeel van het fermetatieproces bij zuurdesembrood is dat er meer mineralen door het lichaam worden opgenomen. Het is een wat ingewikkeld proces om te omschrijven, maar ik ga het toch proberen. Om zuurdesembrood te maken heb je bloem nodig. Bloem wordt gemaakt van graan. In graan zitten fytaten, een soort verbindingen. Fytaten zorgen ervoor dat belangrijke groeistoffen voor de graanplant, zoals ijzer, kunnen worden opgeslagen. Het is eigenlijk een soort beschermer van deze belangrijke stoffen.

In het verteringsstelsel van de mens zorgen die fytaten ervoor dat die belangrijke stoffen niet worden opgenomen. En dat is natuurlijk jammer! Het fermentatieproces brengt daar verandering in. De gisten breken namelijk een deel van de fytaten af. Zo ontstaan er allemaal kleine stukjes opengebroken fytaten. En die kleine stukjes, waarin dus veel verschillende mineralen zitten, kan ons lichaam wel opnemen! We krijgen op deze manier dus veel meer mineralen binnen en die mineralen helpen ons immuunsysteem weer ondersteunen. Super gezond dus dat zuurdesembrood!

5. Goed voor je darmen!

Naast meer mineralen bevat zuurdesembrood ook probiotica. Dit zijn goede bacteriën. Dit komt doordat zuurdesembrood melkzuurbacteriën bevat. Deze goede bacteriën zorgen voor een goede balans in je darmen en dat zorgt er weer voor dat je darmen beter in staat zijn om voedingsstoffen op te nemen. Bovendien zijn je darmen voor het grootste deel verantwoordelijk voor je immuunsysteem. Als je darmen in balans zijn, dan beschermt dat je beter tegen ziekten.

Beter voor het milieu

Het maken van zuurdesembrood is een stuk beter voor het milieu dan brood uit de supermarkt of zelfs brood van de bakker. Dit heeft meerdere redenen:

• Het wordt gemaakt met lokale ingrediënten: er is dus minder transport nodig wat het milieu belast met uitlaatgassen.
• Er zitten minder bewerkte ingrediënten in: zuurdesembrood maakt gebruik van een natuurlijk fermentatieproces met wilde gisten. Er is dus geen commercieel gist nodig die grootschalig gekweekt wordt.
• Er wordt vaak gekozen voor biologische ingrediënten om zuurdesembrood te maken. Naast dat deze ingrediënten zuurdesembrood gezond maken, belasten deze ingrediënten de natuur (een stuk) minder, omdat er bijvoorbeeld minder bestrijdingsmiddelen worden ingezet die vervolgens de bodem weer verontreinigen.
• Zuurdesembrood is langer houdbaar dan ander brood waar conserveringsmiddelen aan zijn toegevoegd. De kans dat je brood moet weggooien is dus een stuk kleiner. En dat scheelt voedselverspilling. Bovendien kun je ook allerlei lekkere recepten van starterrestant maken. En, je kunt zuurdesembrood invriezen.

Of zuurdesembrood gezond is? Echt wel!

Na het lezen van deze uitgebreide blog heb je vast de conclusie wel getrokken dat zuurdesembrood gezonder is dan brood van de bakker of uit de supermarkt. Misschien heb ik je nog bewuster gemaakt van wat zuurdesembrood voor goede uitwerkingen op ons lichaam heeft. Het is natuurlijk niet voor niets dat we sinds 3.ooo voor Christus nog steeds zuurdesembrood bakken. Het is een prachtig en ambachtelijk proces om te leren en daarna verder uit te breiden. Zuurdesembrood is zo veelzijdig. Je kunt er alle kanten mee op. En dat maakt het ook zo leuk. Geen brood is hetzelfde. En iedereen maakt zuurdesembrood op zijn of haar eigen manier. Daarin is absoluut geen goed of fout, of beter of slechter. We kunnen allemaal van elkaar leren! Maar het belangrijkste om te doen, is genieten van zuurdesembrood. Van het maakproces tot het opeten ervan.