Een zuurdesemstarter is een levend en ademend mengsel van meel/bloem en water dat de basis vormt voor het bakken van heerlijk zuurdesembrood. Om je starter goed te onderhouden, is de plek waar je hem (of haar ;-)) neerzet ontzettend belangrijk. Elke starter heeft namelijk een bepaalde temperatuur nodig om actief te worden en goed te werken. De juiste temperatuur is dus heel belangrijk. Maar, waar zet je je zuurdesemstarter neer? Ik geef je de tips voor de perfecte plek!
De juiste temperatuur
Een gevoede starter voelt zich het meest op zijn gemak bij een temperatuur tussen de 21°C en 25°C. Dit is precies warm genoeg om de gisten en (melkzuur)bacteriën actief te laten fermenteren, zonder dat ze overdrijven. Te koud, en je starter wordt traag en inactief. Te warm, en de fermentatie schiet door, wat niet alleen de smaak van je brood maar ook de stabiliteit van je starter kan beïnvloeden. Daarom is een stabiele plek zonder grote temperatuurschommelingen ideaal.
Gelukkig zijn er in huis meerdere plekken waar je starter zich prima thuis voelt. Het liefst wil je je starter misschien in de keuken bewaren, maar sluit andere (warmere) plekken in huis ook niet uit. Een goede optie is bijvoorbeeld in de buurt van apparaten die een beetje warmte afgeven, zoals een koffiezetapparaat, boiler of een vaatwasser. Ook de bovenkant van je koelkast en vriezer zijn plekken waar je je stater neer kunt zetten. Deze apparaten geven een lichte, constante warmte af. Heb je te maken met tocht? Zet je starter dan in een keukenkastje om hem te beschermen. En als je een oven of magnetron met een lampje hebt, kun je die ook inzetten. Het lampje alleen geeft namelijk genoeg warmte af om een prettige omgevingstemperatuur te creëren voor je starter. Maar zet je oven of magnetron natuurlijk nooit aan, want dan help je je starter om zeep.
Maar, wat als het te koud is in huis of in de keuken?
In het najaar is het vaak een extra uitdaging om een goede plek te vinden voor je starter. Je oude vertrouwde plek kan ineens te koud zijn en dat heeft invloed op je starter. Misschien ben je verbaasd dat je starter helemaal niet actief wordt of dat hij maar een beetje groei laat zien. Dat is in het najaar heel normaal en niets om van te schrikken. Door de koudere temperatuur buiten, wordt het binnen ook wat kouder. En dat heeft invloed op je starter. Maar, wees gerust, met een paar handige tips heb jij heel snel weer een actieve starter.
Als je bijvoorbeeld merkt dat je keuken gevoelig is voor tocht of je starter vlakbij een koude muur staat, is het slim om je starter in een keukenkastje te zetten. Tocht kan de temperatuur namelijk flink laten schommelen, en dat komt het fermentatieproces niet ten goede. Een afgesloten keukenkastje kan in dat geval een veilige en stabiele omgeving bieden. Er zijn ook bakkers die hun starter in de trapkast neerzetten omdat die goed kan worden afgesloten en soms net wat warmer is dan de keuken.
Wat ook altijd net een klein beetje extra helpt, is een handdoek! Wikkel een handdoek om je starterpot en gebruik een elastiekje om de handdoek op z’n plek te houden. De handdoek functioneert als een soort extra beschermingslaag. Soms kan enkel een handdoek om de pot al genoeg zijn.
Heb je echt een koude keuken of wil je nog meer zekerheid? Dan kun je je starter ook in de oven of magnetron zetten met alleen het lampje aan. Het lampje van de oven geeft een beetje warmte af, waardoor de temperatuur in de oven meestal perfect is voor je starter. Belangrijk is natuurlijk wel dat je de oven zelf niet aanzet. Het gaat hier puur om de warmte van het lampje.
Sommigen zuurdesembakkers voeden hun starters met koud water. In het najaar kan het een groot verschil maken als je kiest voor lauwwarm water. Let op: geen heet water. Het lauwwarme water geeft een soort boost aan het fermentatieproces. Het helpt het als het ware snel op gang. Dus mocht je dat nog niet geprobeerd hebben: voedt je starter eens met lauwwarm water in plaats van koud water.
Een extra tip: je kunt een klein temperatuurmetertje aanschaffen om te zien welke plekken van je huis warm genoeg zijn. Deze zijn goedkoop en handig om de perfecte plek te vinden. Heb je écht geen geschikte plek en heb je alles geprobeerd? Dan kun je investeren in een rijskastje. Deze kun je instellen op de gewenste temperatuur en zo zorg je ervoor dat jouw starter altijd constant presteert. Maar je kunt ook zelf heel gemakkelijk een ijskastje maken met behulp van een koelbox en een kruik. Je kunt ook een warmtekussen, warmwaterfles, keramische kraal of een verwarmingspad gebruiken. Let wel even op dat je deze warmtebronnen niet direct tegen je starter aanzet. Voeg eventueel een extra handdoek toe om de warmte gelijkmatig af te laten geven.
Lees ook deze blog: ‘Zo maak je je starter actief als het buiten koud is‘.
Welke plek koos ik zelf?
Na een tijdje experimenteren heb ik een vaste plek voor mijn starter ‘Lola’ gevonden: gewoon op de keukenplank. Daar is het altijd rond de 21°C (of warmer), en kan ik mijn starter goed in de gaten houden. Lola heeft dus echt een vaste plek: op de keukenplank!
Uiteindelijk gaat het erom dat je een plek vindt die voor jou én je starter werkt. Met een beetje aandacht en zorg kun je overal in huis een fijn plekje creëren waar je zuurdesemstarter kan floreren.
Experimenteer met jouw zuurdesembrood!
Het vinden van de juiste plek voor je zuurdesemstarter is misschien even zoeken, maar het is absoluut de moeite waard. Een comfortabele temperatuur en een tochtvrije omgeving zorgen ervoor dat je starter actief, stabiel en betrouwbaar blijft. Dit is de basis voor het bakken van heerlijk zuurdesembrood. Door wat aandacht te besteden aan waar je je starter neerzet, bespaar je jezelf later tijd en frustratie. Probeer verschillende plekken uit en kijk wat werkt in jouw huis. Uiteindelijk vind je de perfecte balans, en zodra je dat hebt, wordt het onderhouden van je starter een stuk eenvoudiger en vanzelfsprekend.
Foto door DaKo Fotografie.
Vond je dit een leuke blog? Steun mijn werk! 👩🍳
Vond je deze blog interessant? Ik deel met liefde mijn kennis en tips over zuurdesem(brood). Wil je mij steunen? Met een kopje koffie of een zak bloem help je mij om nog meer waardevolle content te maken. Dankjewel! 💛
