Als je mij al een tijdje volgt op Instagram, dan weet je dat ik dagelijks veel vragen krijg over het bakken van zuurdesembrood. Van beginners tot ervaren thuisbakkers: iedereen loopt weleens tegen een uitdaging aan. Dat snap ik helemaal, want zuurdesem is een ambacht dat tijd, geduld en vooral veel oefening vergt.
Eén van de onderwerpen waar ik de meeste vragen over krijg, is de zuurdesemstarter. Dit is het kloppende hart van elk zuurdesembrood, en zonder een gezonde starter wordt het lastig om een luchtig en smaakvol brood te bakken. Omdat ik merk dat veel mensen met dezelfde vragen zitten, leek het me een goed idee om vandaag eens dieper in te gaan op een aantal veelgestelde vragen rondom dit belangrijke onderdeel van het bakproces.
Ben jij benieuwd waarom ik mijn starter altijd eerst meng met water? Of hoeveel starter ik in de koelkast bewaar? En wat je moet doen als je even niet kunt of wilt bakken? Lees dan snel verder, want ik geef antwoord op de meest gestelde vragen over zuurdesemstarters!
1. Waarom meng ik mijn starter altijd eerst met water voordat ik bloem en zout toevoeg?
Als je mijn bakproces hebt gevolgd, dan weet je dat ik mijn starter altijd eerst meng met water voordat ik de tarwebloem en het zout toevoeg. Dit is een bewuste keuze, en het heeft alles te maken met het fermentatieproces. Door je starter goed door het water te mengen, zorg je ervoor dat de gisten en bacteriën in de starter gelijkmatig worden verdeeld door het deeg. Dit draagt bij aan een gelijkmatige fermentatie en een betere structuur van je brood.
2. Waarin bewaar je je starter?
Een zuurdesemstarter heeft geen dure of fancy pot nodig om goed te functioneren. Sterker nog, de meeste bakkers gebruiken gewoon wat ze al in huis hebben. Het belangrijkste is dat je een pot kiest waarin je starter de ruimte heeft om te groeien en die je goed kunt afsluiten.
Hier zijn een paar opties die prima werken als starterpot:
- Een leeg conservenpotje;
- Een goed schoongemaakte pindakaaspot;
- Een glazen voorraadpot;
- Een weckpot met een losse of losgedraaide deksel;
- Een plastic bewaarbox;
- En ja, zelfs een kleine emmer als je écht veel bakt!
Kies vooral een pot die voor jou praktisch is. Zelf gebruik ik het liefst een glazen pot, omdat ik dan goed kan zien hoe mijn starter groeit en bubbelt. Maar uiteindelijk maakt het niet uit waarin je je starter bewaart, zolang hij maar de ruimte krijgt om zich te ontwikkelen en je de pot schoon en goed afgesloten houdt.
3. Hoeveel starter bewaar ik in de koelkast?
Iedere dag een zuurdesembrood bakken klinkt geweldig, maar laten we eerlijk zijn: daar heeft niet iedereen tijd voor. Daarom bewaar ik mijn starter soms een paar dagen of zelfs langer in de koelkast. Maar hoeveel starter zet ik dan precies weg? Veel minder dan je misschien denkt! Ik bewaar namelijk maar 10 gram starter, oftewel één theelepel.
Voordat ik mijn starter – die ik Lola noemde – in de koelkast zet, geef ik haar een voeding met een 1:1:1-ratio. Dit betekent dat ik 10 gram starter meng met 10 gram water en 10 gram tarwebloem. Dit zorgt ervoor dat ze nog net genoeg voeding heeft om haar sterkte te behouden, terwijl ik tegelijkertijd zo min mogelijk ingrediënten verspil. In theorie zou ik deze hoeveelheid zelfs nog verder kunnen verlagen naar 5 gram starter, maar ik vind dat lastig mengen. Die 10 gram is voor mij een fijne balans: klein genoeg om verspilling te minimaliseren, maar groot genoeg om praktisch mee te werken.
4. Hoe was ik mijn starterpot af?
Het schoonmaken van je starterpot lijkt misschien een simpel klusje, maar wist je dat een verkeerde afwasmethode de groei van je starter kan beïnvloeden? Als ik mijn starterpot afwas, zorg ik er altijd voor dat ik deze naspoel met koud water. Dit is ontzettend belangrijk, en hier is waarom:
Glas neemt warmte heel snel op. Als je je pot naspoelt met heet water en vervolgens direct je starter erin doet, kan de warmte ervoor zorgen dat de micro-organismen in je starter beschadigd raken of zelfs afsterven. Gisten en bacteriën beginnen al vanaf 40°C af te sterven, en dat wil je natuurlijk voorkomen.
Daarom spoel ik mijn pot altijd even na met koud water. Dit helpt om de temperatuur van het glas te neutraliseren, zodat mijn starter in een optimale omgeving terechtkomt. Zo blijft hij gezond en krachtig, klaar voor de volgende baksessie!
5. Kan ik mijn starter bewaren als ik even niet wil of kan bakken?
Soms heb je een periode waarin je even minder tijd of zin hebt om te bakken. Dat betekent natuurlijk niet dat je je zuurdesemstarter moet laten verpieteren. Het is belangrijk om hem ook tijdens deze rustperiodes goed te verzorgen, zodat hij sterk en actief blijft voor het moment dat je weer aan de slag wilt.
Wat doe ik in zo’n situatie? Ik geef mijn starter een voeding met een hogere ratio, bijvoorbeeld 1:2:2 of 1:3:3. Dit betekent dat ik in verhouding meer voeding geef dan starter. Een voorbeeld:
- 1:2:2-ratio → 10 gram starter + 20 gram bloem + 20 gram water
- 1:3:3-ratio → 10 gram starter + 30 gram bloem + 30 gram water
Door extra voeding te geven, krijgt mijn starter meer reserves om langer door te gaan zonder tussentijdse voeding.
Na het voeden zet ik mijn starter in de koelkast met een vastgedraaide deksel. In de koelkast vertraagt het fermentatieproces aanzienlijk, waardoor mijn starter als het ware in een ruststand gaat. Op deze manier kan ik hem 2 tot 3 weken bewaren zonder opnieuw te voeden.
Waarom geen 1:1:1-ratio? Dit is een persoonlijke keuze. Met een 1:1:1-ratio is mijn starter veel sneller door zijn voeding heen, waardoor hij minder lang houdbaar is in de koelkast. Door hem extra voeding te geven, blijft hij langer actief en hoef ik hem minder vaak te verzorgen.
Lees ook: Wanneer zet je je starter in de koelkast?
De conclusie?
Een gezonde zuurdesemstarter is de basis van elk goed zuurdesembrood. Door hem goed te onderhouden en te begrijpen hoe hij werkt, kun je altijd rekenen op een sterke starter die jouw brood laat rijzen. Of het nu gaat om hoe je je starter mengt, waar je hem bewaart of hoe je hem onderhoudt als je even niet bakt – elk detail kan bijdragen aan een beter eindresultaat. Hopelijk heb je met deze antwoorden meer inzicht gekregen in hoe je je starter optimaal kunt verzorgen.
Heb jij nog een vraag over zuurdesembrood of starters? Laat het me weten, en wie weet behandel ik jouw vraag in de volgende blog!
Foto door DaKo Fotografie.
Vond je dit een leuke blog? Steun mijn werk! 👩🍳
Vond je deze blog interessant? Ik deel met liefde mijn kennis en tips over zuurdesem(brood). Wil je mij steunen? Met een kopje koffie of een zak bloem help je mij om nog meer waardevolle content te maken. Dankjewel! 💛
